Zelf de provider voor je iPhone kiezen

Een Duitse rechter heeft bepaald dat T-Mobile, de Duitse partner van Apple in het iPhone-project, de toestellen ook simlock-vrij aan moet bieden. Dat wil zeggen dat consumenten niet bij T-Mobile hoeven te zitten om toch een iPhone te krijgen. Dat is ontegenzeggelijk goed voor de klanten, die op deze manier meer keuzevrijheid krijgen. Of niet?

Volgens T-Mobile is de beslissing slecht voor de consument. “Alleen onze klanten kunnen gebruikmaken van exclusieve functies en profiteren van lage tarieven”, laat het bedrijf in een persverklaring weten.

Nee toch? Ja hoor, het staat er echt:

Aus Kundensicht stellt die Bindung an unser Netz sogar einen Vorteil dar.

Het doet pijn aan de ogen. Zielig natuurlijk, dat T-Mobile het geplande monopolie op de iPhone ziet verdampen, maar sowieso en überhaupt niet slecht voor de consument. Als dat net van T-Mobile echt zo goed en goedkoop is, dan blijft die namelijk vanzelf wel. T-Mobile bereidt ook een rechtzaak voor tegen de concurrent die ze dit kunstje flikte. Ik zou zeggen: bespaar je de moeite.

Bubbeleconomie

Stel, u bent een monopolist en bij uw huidige prijs is de vraag groter dan het aanbod. Dan zijn er twee zinvolle opties: uw verhoogt de prijs of u vergroot uw aanbod. Ligt het aanbod op korte termijn vast, dan verhoogt u dus uw prijs. U zou natuurlijk ook een aanzienlijk deel van uw vragers zonder uw produkt naar huis kunnen sturen, maar dat lijkt me niet erg slim. In tegenstelling tot hogere prijzen levert dat namelijk geen extra winst op, alleen maar teleurgestelde vragers.

Maar wat is er dan mis in de champagnewereld? Lees eens mee:

Champagne lijkt wereldwijd op de bon te gaan. Er is te veel geld. De producenten van de beroemde bubbels kunnen de vraag van de rich and famous al lang niet meer bijbenen. In Engeland kondigden de importeurs maandag aan dat een distributiesysteem voor champagne wordt opgezet.

Volgens importeur Bron is “de stijgende vraag in Europa het gro[otste] probleem”. Curieus. Volgens mij heb ik nooit eerder een producent de toename van de vraag naar zijn produkt horen omschrijven als een probleem.

[dank aan Bastiaan]

Gepersonaliseerde kentekens

De VVD heeft een goed idee:

Automobilisten moeten kunnen kiezen voor een kentekenplaat met een eigen tekst. VVD-Tweede Kamerlid Paul de Krom gaat dat bij de behandeling van de begroting van Verkeer en Waterstaat voorstellen aan minister Camiel Eurlings.

Uitstekend plan, wij pleitten er hier al voor. Mits de automobilist flink moet betalen voor zo’n gepersonaliseerd nummerbord, natuurlijk.

Het generaal pardon kost minder dan 6 miljard

Politicus Henk Kamp heeft berekend wat het generaal pardon voor uitgeprocedeerde asielzoekers de Nederlandse staat gaat kosten. Het betreft een minimumschatting.

Kamp gaat ervan uit dat voor ten minste 15 duizend gepardonneerden (‘een heel lage schatting’) twintig jaar lang bijstandsuitkeringen, bijzondere bijstand, huursubsidies, gezondheidszorg, onderwijs en oudedagsvoorzieningen nodig zijn. ‘Dat kost 20 duizend euro per persoon per jaar, dus zes miljard euro. Minstens’, aldus het VVD-Kamerlid.

De notie dat er kosten verbonden zijn aan een generaal pardon is niet bij iedereen meteen duidelijk en dus is er wel iets te zeggen voor het doen van dit soort berekeningen. Maar dan wel zorgvuldig graag. Kamp ziet twee belangrijke dingen over het hoofd:

  1. Het wil er bij mij niet in dat alle gepardonneerden de rest van hun leven geen belasting gaan betalen aan de Nederlandse staat. Hoewel er ongetwijfeld door een aantal een beroep zal worden gedaan op een uitkering zullen er ook zeker mensen bij zijn die de hun geboden kans met beide handen aangrijpen en gewone, betalende, Nederlanders zullen worden die de fiscus geld gaan opleveren.
  2. Disconteren. Wie zes miljard euro verspreid over twintig jaar moet betalen hoeft maar voor een kleine 14 jaar geld mee te nemen (gebaseerd op de lange rente op staatsleningen, 4.38%). Dat scheelt een stuk.

Beide omissies maken dat het bedrag van 6 miljard een overschatting is. Maar misschien wel de belangrijkste missende informatie is het volgende feit: onder de huidige regels kost ook elke Nederlander de fiscus geld, en wel een kleine 15 duizend euro, gerekend bij geboorte. Wat dat betreft zijn de gepardonneerden al goed geïntegreerd.

Omstanders brand bellen niet

Bij de recente Armando-brand in Amersfoort waren veel omstanders maar niemand belde 112, zo meldt de Volkskrant:

“Mensen staan met hun telefoon de brand te filmen, maar vergeten de hulpdiensten te bellen”, zegt burgemeester Albertine van Vliet -Kuiper. “Ze denken: iemand anders zal 112 al wel gebeld hebben.”

De burgemeester slaat de spijker op z’n kop. In de psychologie noemen ze dat het bystander effect: hoe meer mensen er om een vijver met een drenkeling staan, des te groter de kans dat niemand zal ingrijpen. Speltheoretisch is dat prima te verklaren, zie bijvoorbeeld dit artikel [pdf]. Trouwe lezer Pim kijkt naar variaties op het thema [pdf]. Zelf heb ik al eens iets soortgelijks gedaan in de context van verkiezingen. En trouwe lezer Linda in de context van overnames.

In dit specifieke geval is de analyse als volgt (na de klik).

Lees verder “Omstanders brand bellen niet”

Betaald worden buiten de spits

De ANWB, het bedrijfsleven, gemeenten en natuur- en milieuorganisaties komen gezamenlijk met een nieuw plan om te experimenteren met de kilometerheffing […] Voorgesteld is om zo?n 100.000 forenzen op drukke wegen niet te laten betalen, maar juist te belonen als zij de spits mijden. […] Ook moet er een aparte proef komen met leaserijders, die eveneens geld krijgen als zij op drukke uren niet de weg opgaan,

zo meldt onder meer het AD. Sympathiek idee natuurlijk. En beter nog, het werkt ook nog eens. Logisch, want elk plan waarin de automobilist er financieel beter van wordt om de weg in de spits te mijden, zal leiden tot minder aanbod van verkeer en dus minder files.

Toch is het maar de vraag of dit de meest ideale oplossing is. Op de lange termijn wordt autobezit op deze manier gestimuleerd. Immers: de autobezitter die de file mijdt, krijgt geld. De autoloze burger die de trein pakt, krijgt die compensatie waarschijnlijk niet. Voor die autoloze burger wordt het dus aantrekkelijker om ook een auto aan te schaffen en buiten de spits de weg op te gaan. Een systeem waarin automobilisten moeten betalen om tijdens de spits de weg op te gaan, heeft dat ongewenste effect niet.

Het doet een beetje denken aan het beleid van veel bedrijven met te weinig parkeerruimte. Vaak krijgen in zo’n geval werknemers die het verst weg wonen, het eerste recht om van een parkeerplaats gebruik te maken. Dat klinkt eerlijk, maar uiteindelijk stimuleert het werknemers alleen maar om verder van hun werk te gaan wonen. En daar wordt niemand beter van.

Ontslagrechters

Ward schrijft:

“Er zijn verschillende bezwaren tegen de nieuwe ontslagregeling (zie ook prof. Kleinknecht vanochtend in NRC.Next vanochtend [helaas niet online]) sommige terecht, de meesten – in my humble opinion – onterecht. De FNV heeft een nieuwe reden gevonden waarom ontslag toch echt via de rechter moet gaan…. “de functie van rechters wordt uitgehold”. Daarom worden de kantonrechters opgeroepen om naar een grote manifestatie te komen in Maastricht en Eindhoven, ze zijn immers “lotgenoten”.

Volgens dezelfde redenering zou de overheid direct moeten stoppen met het terugdringen van criminaliteit. Dit doet de vraag naar rechters ook afnemen. Ben benieuwd wat de FNV hiervan vindt.

Het valt nog te bezien of de kantonrechters zich echt zorgen maken om hun baan en komen protesteren, deze beroepsgroep staat er in ieder geval niet om bekend.”

Sonja Bakker meets Behavioral Economics

Behavioral economics erkent dat mensen soms commitment-problemen hebben. Ze willen wel afvallen, heus, maar als er weer iets smakelijks voorbij komt, dan blijft er van dat voornemen weinig over.

Hoe lossen we dat op? Door nu een verplichting aan te gaan waardoor het in de toekomst minder aantrekkelijk wordt om te zondigen, bijvoorbeeld. Stel u wilt per week een kilo afvallen. Dan kunt u nu een contract tekenen waarin u belooft om 500 euro te betalen voor elke week dat dat niet lukt. Bijvoorbeeld. Al is het maar aan een goed doel. Als er na het tekenen van zo’n contract weer een jarige collega voorbij komt met een slagroompunt, dan bedenkt u zich wel drie keer.

Een econoom en een jurist van Yale gaan het plan in de praktijk brengen. In december gaat de website stickk.com in de lucht. Daar kunt u dergelijke contracten aangaan met familie, vrienden en collega’s. Hoe het er allemaal in de praktijk uit gaat zien, is nog een beetje onduidelijk. Zie ook hier.

Herengrachtindex

Mooi onderzoek: Piet Eichholtz van de Universiteit van Maastricht keek naar historische transactieprijzen van huizen aan de Herengracht in Amsterdam, en is zo in staat om een prijsindexcijfer te berekenen dat terug gaat tot 1650. Het NRC besteedde er afgelopen zaterdag een paginagroot artikel aan (hier is het plaatje), plus een artikel op de voorpagina. Volgens die index zijn, gecorrigeerd voor inflatie, de huizenprijzen namelijk op het hoogste niveau sinds 1736.

Natuurlijk is het maar de vraag of dat zo schokkend is. Eerlijk gezegd valt het me zelfs nogal mee. Een andere manier om er tegenaan te kijken is dat sinds 1736 de prijsontwikkeling van grachtenpanden precies hetzelfde is geweest als de prijsontwikkeling van consumptiegoederen, maar zo’n constatering leidt tot krantenkoppen die aanzienlijk minder pakkend zijn.

Ook wordt in het begeleidende artikel gesteld dat die grachtenpanden een goede maatstaf zijn om de prijzen te vergelijken, omdat de kwaliteit van die grachtenpanden niet is veranderd. Natuurlijk is dat niet waar. Je mag hopen dat er sinds 1736 wel het een en ander verspijkerd is. Bovendien: in 1736 waren die dingen waarschijnlijk grote pakhuizen, terwijl ze nu zijn omgebouwd tot vier of vijf luxe appartementen, en dat is wel heel iets anders.

Maar het blijft een mooi plaatje.

Irrationaliteit

In het boek De Renner van Tim Krabbé staat een anekdote over de wielrenner Jacques Anquetil die aan de voet van elke klim zijn bidon uit de houder op zijn racefiets pakt en hem in de zak achterop zijn jas stopt. Gevraagd naar het waarom van deze actie zegt Anquetil: “Da’s logisch: ik moet met fiets en al de berg over, en zo’n bidon maakt de fiets toch weer een paar ons zwaarder. Daarom verwijder ik hem, voordat ik omhoog moet, van de fiets.”

Niets tegen in te brengen en toch knettergek. Ik moest er vanochtend weer aan denken bij de opening van De Volkskrant. Die handelt over een voorstel van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg over de mogelijke compensatie voor orgaandonoren. We schreven er al eerder over, het onderwerp maakt het irrationele in de mens los. Omdat het niet gewenst is dat donoren geld ontvangen voor hun orgaan maar er wel een tekort aan nieren is, komt de raad met een voorstel:

Als beloning verkiest de RVZ een levenslange vergoeding van de ziektekostenpremie voor de donor boven een eenmalig geldbedrag. De huidige zorgpremie bedraagt ongeveer 1.100 euro per jaar. Een gratis polis past bij de heersende moraal ‘dat organen geen dingen zijn waar je geld voor zou moeten krijgen’, stelt de Raad.

Inderdaad: de donor ontvangt geen geld maar zijn ziektekostenpolis, een verplichte maandelijkse last voor iedere Nederlander, wordt voor hem betaald. De irrationaliteit kent vele vormen, maar zo’n fraaie draai ben ik toch sinds de islamitische hypotheek niet meer tegengekomen.

Maakt het uit of er met echt geld betaald wordt of met een tegoedbon voor een polis? Jawel: door voor deze constructie te kiezen wordt een tamelijk willekeurig bedrag, de prijs van een ziektekostenpolis, gepromoveerd tot de aankoopprijs van een nier. Is dat toevallig ook de marktruimende evenwichtsprijs waarbij de wachtlijst van patiënten verdwijnt en er geen wachtlijst voor donoren ontstaat? Mogelijk, maar reken er maar niet op.

Overigens blijkt verderop in het boek dat de anekdote over Anquetil niet werkelijk gebeurd is. Misschien is er ook voor de orgaanmarkt nog hoop.

toevoeging 17/11: treffend stuk over dit onderwerp op MR.