Lagere cijfers voor het eindexamen

Als alleen wordt gekeken naar het centraal schriftelijk examen, zou rond een kwart van de leerlingen in het voortgezet onderwijs zakken. In werkelijkheid zakt slechts zo’n 10 procent. Dat verschil zit ‘em in het schoolexamen, dat meestal hogere cijfers oplevert dan het centraal schriftelijk.

Het systeem is bekend aan iedereen die eindexamen heeft gedaan. In het laatste jaar wordt de leerling door de school getoetst (heette dat niet het schoolonderzoek?) en krijgt daarna het centraal schriftelijk afgenomen. Volgens dit bericht is het zo dat scholen hun leerlingen een makkelijke toets geven om de slagingskans te verhogen. Dit zou blijken uit het lagere gemiddelde eindexamencijfer.

Hier staan de working papers, die wat mij betreft verre van overtuigend zijn. De onderzoekers meten netjes de gemiddeldes van beide soorten examens en toetsen op een verschil. Maar dat veronderstelt dat de leerlingen op het centraal schriftelijk net zo hard hun best doen als op de schoolexamens. Als een leerling minder hard zijn best doet op het, latere, eindexamen zou dat ook de lagere cijfers kunnen verklaren zonder dat er een verschil is in moeilijkheid.

Waarom zou een leerling dat doen? Ik kan wel twee redenen bedenken:

  • De zesjescultuur. Wie een zeven staat voor scheikunde mag op het eindexamen een vijf halen. Leerlingen die zich op die manier op hun gemak gesteld voelen studeren minder hard.
  • Selectieve aandacht. Stel een leerling is slecht in wiskunde en staat daar onvoldoende na het schoolexamen. De rest van de vakken staan voldoende. De leerling bestudeert alleen nog maar het wiskundeboek en sleept er een zes uit. Door de verminderde aandacht gaat het bij de rest van de vakken niet goed.

In beide gevallen is het eindexamencijfer minder hoog dan dat voor het schoolexamen. Ach, u weet het wel, endogeen gedrag. Wie dus echt iets wil bewijzen over het niveau van schoolexamens moet naar individuele cijfers (per leerling, per vak) kijken.

Elders op het net

Niet iedere economische gebeurtenis is een verhaal op deze site waard. Soms valt er niets te analyseren, te becommentariëren, te zeuren. Toch lezen we wat af en waarschijnlijk zit daar voor ons publiek genoeg interessants tussen.

Daarom, vanaf heden, elders te lezen, een doorlopend aangevulde lijst met links naar artikelen, berichten, dingen in het algemeen die van interesse kunnen zijn voor economen en hun fans. U vindt de rubriek rechts bovenaan. Tips zijn welkom: eco@nomie.nl.

Bieden op Ebay- en dan nerveus gaan zitten doen.

Onenigheid in ons huishouden gisteravond. Mevrouw Nomie zit de ganse tijd achter haar laptop op Ebay te kijken of ze nog de hoogste bieder is. Wordt ze voorbijgestreefd dan verhoogt ze haar bod.

Onzin natuurlijk. Op Ebay geef je een proxy-bod met je maximale prijs. Er wordt dan voor je geboden tot dat bedrag; valt de prijs lager uit dan win je, valt de prijs hoger uit dan niet. Meneer Nomie biedt dus precies één keer en hoort dan wel wat het geworden is.

“Maar”, zegt ze dan, “als een ander meebiedt dan weet ik dat het artikel meer waard is. Het is een kwaliteitssignaal”. Maar dat maakt niks uit, eerst wachten tot er andere bieders zijn en dan pas je bod verhogen levert precies hetzelfde resultaat als meteen een hoog proxy-bod indienen.

Afijn, het internet creëert problemen maar lost ze ook weer op. Hier is Wikipedia over het gedrag van mevrouw (“sniping”) en hier is iemand met een samenhangende verklaring, gebaseerd op behavioral economics: wie pas op een laat moment biedt maakt gebruik van de irrationaliteit van anderen. Daar kan ik vanavond mee thuiskomen.

Transportkosten

Lagere transportkosten leiden tot meer concurrentie, dat lijkt me duidelijk. Het volgende bericht zal dan ook weinig verbazing wekken:

Voor de inwoners van het Indiase dorpje Thooni Ahiran heeft een nieuwe weg veel voordelen opgeleverd, met name op de huwelijksmarkt, berichtte het Indiase persbureau IANS dinsdag. De oude weg, die de vijf kilometer naar de snelweg overbrugde, was een ‘nachtmerrie’ van modder. De dorpsbewoners kunnen sinds de nieuwe weg er is betere echtgenoten voor hun dochters vinden, omdat de meisjes niet per se met boeren hoeven te trouwen.

Wel een wat eenzijdige berichtgeving, natuurlijk. Leuk voor de boerendochters dat ze nu ook een echtgenoot in de stad kunnen vinden, maar de stadsdochters hebben te kampen met meer concurrentie en dus minder keus. Vanuit maatschappelijk oogpunt lijkt de nieuwe situatie toch een verbetering, wegens betere matching.

Prinsjesdag

Geen vervelender corvee dan het behandelen van de miljoenennota op prinsjesdag. Het nieuwe beleid is eigenlijk al wel bekend en voor zover interessant hier al besproken. Het moet gek lopen als er tijdens de troonrede nieuws bijkomt. Een blik op de AEX wijst dat uit:

En inderdaad, tussen 13:00 en 13:30 gebeurt er hoegenaamd niets. Het belangrijkste, wat mij betreft, is de keuze voor een bestendig overschot en dat is goed beleid. Uiteraard wordt er vervolgens geklaagd over de lasten, maar hier geldt de regel dat wie lagere lasten wil, ook aan moet geven welke voorzieningen er dan geschrapt moeten worden.

Lees verder “Prinsjesdag”

Brussel let op broodprijs

Af en toe kom je van die berichten tegen die veel meer vragen oproepen dan ze beantwoorden. Zo meldt nu.nl dat “De Europese Commissie er scherp op toe ziet dat de broodprijs niet ongerechtvaardigd stijgt.” Hoezo? Is Neelie Kroes misschien een Europa-breed broodbakkerskartel op het spoor gekomen? Dat blijkt niet het geval. Integendeel, brood bakken lijkt me een vrij concurrerende bezigheid, waarbij de tucht van de markt er voor zorgt dat aanbieders niet zo maar ongestraft hun prijs omhoog kunnen gooien. Hoe en vooral waarom de Europese Commissie dan toezicht gaat houden, dat blijft onduidelijk.

Maar dan het leukste. Welke noeste Europese consumentenbelangenbehartiger zit er achter deze waarschuwende vinger? Wie blijkt er niet te beroerd om zich hard te maken voor een fatsoenlijke broodprijs voor de Europese burger? Eh, de landbouwcommissaris. Precies, dezelfde instantie die er al decennia lang middels door de belastingbetaler gefinancierde landbouwsubsidies voor zorgt dat de prijzen van landbouwprodukten in Europa kunstmatig hoog worden gehouden.

Nog grotere getallen

Ach en wee. Nog maar drie dagen geleden wees Thijs er al op dat de Volkskrant stevig onderuit ging met het benoemen van grote getallen. Heeft de redactie daarvan geleerd? Welnee. Vanavond giert men nog gillender uit de bocht. Kijk en huiver:
volkskrantmistweer
Ja heus. 1.2 triljard. Weet u wel hoeveel dat is? Kijk eens op dit handige lijstje. Inderdaad, een 1 met 21 nullen. 1.2 triljard, dat is 200 miljard euro per wereldburger. Gelukkig blijkt uit het begeleidende bericht dat die arme Wellink slechts 1200 miljard bedoelde, 1,2 biljoen dus.

Je ziet helemaal voor je hoe dat is gegaan op die redactie (overigens zou het kunnen dat het de schuld van het ANP is, maar dit terzijde). Er komt een bericht binnen waarin Wellink in het Engels zegt dat de kosten “1,2 trillion” kunnen bedragen. Oei, denkt de dienstdoende redacteur. Oppassen. Dat ging eerder deze week ook al eens mis, toen we trillion als triljoen vertaalde. Maar dat is het niet. Wat zou het dan wel zijn? Eh, triljard dan waarschijnlijk?

De dalende dollar

Internetters die al Googlend op deze site terechtkomen zijn vaak op zoek naar informatie over een vallende dollar, iets waar we bijna twee jaar geleden over schreven (en later nog eens). Om aan de vraag uit de markt tegemoet te komen: hoe is het nu met de dollar?

Met de crisis op de financiële markten een paar weken geleden, waarbij vooral Amerikaanse producten minder waard bleken dan gedacht, leek het moment daar dat de dollar een flinke uitglijder kon maken. De logica: Amerika heeft maandelijks grote buitenlandse investeringen nodig om zijn tekorten te dekken, maar wie wil nog investeren als de aangeboden effecten van lage kwaliteit blijken te zijn? Bij uitblijvende kopers moet de prijs omlaag.

Zoals de Economist deze week vaststelt is dat erg meegevallen. De dollar daalt wel, maar er is geen sprake van een val. En dat is mooi. Een daling van de dollar is op zich niet slecht, zelfs niet voor de Amerikanen, als er maar geen paniek uitbreekt waardoor het financiële systeem kapot gaat. Vergelijk het met een menigte die een stadion verlaat: één voor één is prima, met z’n allen tegelijk door de deur en het gaat mis.

Een stabiliserende factor blijken de bijzondere marktpartijen te zijn: de centrale banken maar ook de Chinese overheid. Die rennen niet meteen weg als er verliezen geleden worden en voorkomen zo een vlucht naar de deur. Nog niet zolang geleden werd het feit dat staatsbeleggers aan meer denken dan alleen de winst nog gezien als gevaarlijke eigenschap. Maar dat ging over aandelen, en aan het aanhouden van valuta kleven geen rechten van inspraak.

Is Bidster een kansspel?

Met enige regelmaat duiken ze op bij de commerciele omroepen. Een ‘veiling’ waarbij iedereen een bedrag mag sms-en, en degene met het laagste unieke bod de prijs wint. Speltheoretisch is het een interessant probleem. Je kunt wel 1 cent bieden, maar als iemand anders het lumineuze idee heeft gekregen om hetzelfde te doen, dan ben je de klos en had je beter twee cent kunnen bieden, tenzij er al iemand is die dat ook doet, etc. Met een paar collega’s heb ik er eens een verloren vrijdagmiddag op zitten rekenen. We kwamen tot de conclusie dat dit spel, onder bepaalde vereenvoudigende aannames, een evenwicht heeft in gemengde strategieen, waarbij geldt dat hoe hoger het bedrag, des te kleiner de kans is dat je dat bedrag gaat spelen.

Nu blijkt er een website te zijn die deze ‘veiling’ ook hanteert: Bidster. Het nieuws van vandaag is dat het ministerie van Justitie van mening is dat hier sprake is van een kansspel, en niet van een veilingsite.

Bidster schrijft op de eigen website dat de veiling geen loterij is. “Bij een laagste bod-veiling kan de deelnemer de loop van de gebeurtenissen beïnvloeden en daarmee ook het uiteindelijke resultaat”. Het ministerie van Justitie ziet dat anders. “De vraag of iets wel of niet een kansspel is, hangt er van af in hoeverre de deelnemers zelf hun lot kunnen beïnvloeden. Dat is hier niet of nauwelijks het geval”, meent een woordvoerder.

Tja. Uiteraard kunnen deelnemers op Bidster zelf hun lot beïnvloeden. Door een idioot hoog bedrag te bieden ben je er bijna zeker van dat je niet wint. Door slim te spelen (inderdaad: door dat evenwicht in gemengde strategieen te volgen) kun je de kans vergroten dat je wint, maar ook dan win je slechts met kleine kans. Maar als iedereen dat doet, dan is de kans dat je wint weer gewoon gelijk aan 1 gedeeld door het aantal deelnemers, en dat klinkt verdraaid veel als een kansspel. Van een veiling is in economische zin zeker geen sprake. Speltheoretici spreken slechts van een veiling als degene die het hoogste bod uitbrengt de veiling wint, en dat is hier duidelijk niet het geval.

[dank aan Pim].

Haainaamveiling

Wij zijn een groot voorstander van veilingen. Dat levert immers aanzienlijk meer op dan iets voor niks weggeven. En, economisch gezien nog belangrijker: het geveilde object komt terecht bij degene die er de hoogste waardering voor heeft.

Hulde dus voor natuurbeschermingsorganisatie Conservation International, die op 20 september bij Christie’s onder meer de naamgevingsrechten van een epaulethaai gaat verkopen aan de hoogste bieder, zo meldt de Volkskrant. Het bieden start op een half miljoen dollar. De eco.nomie.nl-epaulethaai zit er daarom voorlopig nog niet in.