Experts over de crisis

Op televisie zijn economen al meer dan een jaar bezig om uitleg te geven over de kredietcrisis. De laatste maand is er een vergelijkbaar circus op gang gekomen binnen het seminar-circuit van de verschillende universiteiten en instellingen waar professionele economen zich ophouden. Min of meer dezelfde experts als op tv praten dan een uurtje onder de titel The current crisis over hun inschattingen en lessen, ten overstaande van collega’s. Vaak zonder Powerpoint, zeker zonder model, maar in mijn ervaring tot nu toe informatief en zeer hoog gewaardeerd. De collega’s hangen er met de benen uit.

Wat zeggen de experts tot hun hoog opgeleide publiek? Net als op tv is er veel uitleg: wat gebeurt er precies, wat is de context? Daar zitten soms onverwachte inzichten tussen. Zo hoorde ik dat er in Nederland nooit een sub-prime crisis kan ontstaan, omdat de klanten voor dat type hypotheek allemaal in de sociale huursector zitten. Dat is toch een puntje voor deze door economen vaak verguisde sector. Verder is de consensus dat de financiële markten op dit moment wel gestabiliseerd zijn, maar dat er een gevaar is dat de aankomende recessie de afgezwakte financiële instellingen opnieuw een klap verkoopt.

Over die recessie zijn de sprekers het ook opvallend vaak eens: hij komt er, en het beste beleid voor Nederland is om de automatische stabilisatoren hun werk te laten doen (een beetje zoals in dit artikel betoogd). Op middellange termijn moeten alle noodmaatregelen (overheidsdeelnemingen, opgelopen staatsschuld etcetera) snel worden hersteld. Op lange termijn moeten we nog naar eens goed nadenken over wat er nu mis is gegaan. De bescheidenheid van de experts is een goed teken, want aan overhaaste conclusies heeft niemand iets. De dominante indruk is tot nu toe dat er de komende jaren veel nuttig werk voor economen is.

Trouwens, wie geen tijd heeft om de seminars af te lopen kan altijd on line meelezen. Dit is Paul Krugman over de crisis, en hier is Bob Solow.

Met Sony geen stress

Het nadeel van al dat gedragseconomisch onderzoek is dat bedrijven er weer dankbaar misbruik van gaan maken. Neem nu Sony. Die doet sinds kort in de VS aan verticale prijsbinding, en verbiedt detailhandelaren om korting te geven op bepaalde Sony producten.

Slecht nieuws voor consumenten natuurlijk. Maar niet volgens Sony. Iedereen kan nu met een gerust hart zijn Sony gadgets kopen, meldt de multinational enthousiast, zonder de stress dat het ergens anders misschien goedkoper zou kunnen zijn! [via]

Gepromoveerden

Gepromoveerde academici succesvol op arbeidsmarkt

zo kopt de Volkskrant, op gezag van het CBS. Waaruit blijkt dat succes?

Ruim driekwart heeft een betaalde baan.

Mijn hemel. Volgens mij betekent dat dat bijna 25% van de gepromoveerden geen betaalde baan heeft. Daarmee doen ze het aanzienlijk slechter dan die andere probleemgroep op de arbeidsmarkt, de jonge allochtone schoolverlaters, waarvan momenteel slechts 15% werkloos is. Hoezo succesvol!?

Inderdaad, die ‘ruim driekwart’ is onmogelijk te plaatsen zonder referentiekader. Dat is dus blijkbaar best wel veel, driekwart? Hoe ligt dat dan bij andere bevolkingsgroepen? En waarom wordt een kwart van gepromoveerden dat niet werkt, niet absurd hoog gevonden? Of mis ik misschien iets?

Het is om moedeloos van te worden.

Prijsdiscriminatie in de Vinexwijk

Op bezoek bij kennissen die net een nieuw huis betrokken hebben, dit weekend. Het is nieuwbouw en de bewoners hebben een lange lijst met specificaties door moeten geven. Stopcontact hier, lichtpunt daar, u kent dat wel.

Nu staan er in de wijk uitsluitend nieuwe huizen, en de één is duurder dan de ander. Mijn geamuseerde kennis vertelt dat de bewoners erachter zijn gekomen dat het bouwbedrijf aan actieve prijsdiscriminatie doet. Hetzelfde stopcontact dat in een klein huis €100 kost, doet in een vrijstaande villa €110.

Wisselkoersen

Vaste lezer Enno wijst op een hilarische misser gisteren in de Telegraaf. De krant wil graag berichten over de groeiende weerstand in Groot-Brittannië tegen de EU. Volgens tegenstanders zou het verlaten van de unie de Britse burger een belastingbesparing opleveren van zes pence per betaald pond.

Dan gaat het op de Telegraaf-redactie helemaal mis. Eens even rekenen, denkt de dienstdoende redacteur, de wisselkoers staat momenteel op 1 euro 18 per Brits pond, zes pence is dan net zo’n beetje vijf eurocent. Jammer. Het is net andersom, vijf pence is dan zes eurocent.

Maar het wordt nog veel erger. De arme ziel vergeet ook nog eens dat hij dat “per pond” volgens precies dezelfde wisselkoers moet omzetten in “per euro”, en dat het dan uiteindelijk natuurlijk geen ene fluit uitmaakt of je het nu over pence per pond of cent per euro hebt. En dus schrijft de krant doodleuk:

De tegenstanders hebben doorgerekend dat het verlaten van de EU een verlaging van de belasting voor burgers zou betekenen van 6 pence per pond, ofwel van ongeveer 5 eurocent per verdiende euro.

Baarmoederhalskanker

Thijs heeft gelijk. Alles komt terug. Een half jaar geleden hadden we het al eens over het plan om alle meisjes van 12 jaar in te enten tegen baarmoederhalskanker. Een goed idee, betoogden wij, want de baten zoals wij die veronderstelden zijn hoger dan de kosten.

Maar vandaag waarschuwt het Nederlands Huisartsengenootschap (NHG) dat de baten wel eens nul zouden kunnen zijn. Anders dan wij in het oorspronkelijke bericht, houdt het NHG namelijk ook rekening met prikkels, waarvoor alle hulde. Het AD bericht:

Via bevolkingsonderzoek komen nu nog vaak alle virussen die baarmoederhalskanker veroorzaken tijdig aan het licht. Artsen kunnen dan ingrijpen om de ziekte de kop in te drukken. Onderzoekers van het NHG vrezen echter dat vrouwen straks zo veel vertrouwen hebben in het vaccin, dat zij het bevolkingsonderzoek links zullen laten liggen.

In theorie zou het NHG gelijk kunnen hebben. Het bericht suggereert dat het vaccin in slechts 70% van de gevallen effectief is. Maar de resterende 30% zou laag genoeg kunnen zijn om de individuele baten van het meedoen aan bevolkingonderzoek lager te laten zijn dan de kosten. Als het bevolkingsonderzoek effectief genoeg is, kan dat uiteindelijk leiden tot meer slachtoffers.

Nu leidt regelmatig bevolkingsonderzoek natuurlijk wel tot meer huisartsbezoeken dan een eenmalig vaccinatieprogramma. Huisartsen hebben dus ook een prikkel om te claimen dat niet vaccineren veel beter is. Maar waarchijnlijk ben ik dan te cynisch.

Herhaling

Hebben we alles al gezegd op dit weblog? Het bericht dat de Somalische piraten $25 mln. eisen voor de Sirius Star brengt in ieder geval twee oude aanbevelingen in herinnering.

  1. Als je onderhandelt met één partij, nooit bedragen gaan noemen in de media. Dan weet je zeker dat je minder krijgt. (Ik zie dat meneer Knol nog steeds niet tot zaken gekomen is.)
  2. De Saoediërs moeten natuurlijk nooit betalen. Beter kunnen ze het initiatief tot een fonds voor kapings-slachtoffers nemen met het geld dat klaar staat voor de piraten.

En denk erom: ook slachtoffer van een kaping? Of van plan er een te plegen? Vraag gerust een offerte!

Staatsschuld

Op 16 september jongstleden kopte het ANP nog:

Staatsschuld naar historisch laag niveau.

Vanochtend meldt het NRC echter:

Nederlandse staatsschuld naar hoogste niveau ooit.

Nu zou de argeloze en ietwat oppervlakkige lezer uit deze berichtgeving de conclusie kunnen trekken dat de overheidsfinancien door toedoen van de kredietcrisis in twee maanden tijd volledig naar hun mallemoer zijn gegaan. Dat is niet het geval. Het eerste bericht heeft het over de schuld als percentage van het bruto binnenlands product, een redelijk zinvolle maatstaf die sinds 1815 niet zo laag zou zijn geweest. Het tweede bericht gaat over de absolute staatsschuld, waarvan het volstrekt onzinnig is om die te vergelijken met historische gegevens.

Toevalligerwijs maakte de BBC gisteren precies hetzelfde punt. Ook de Britse staatsschuld bereikt dit jaar een record. Andere naoorlogse jaren waarin dat gebeurde? Eh,

1946, 1947, 1952, 1953, 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1964, 1965, 1966, 1967, 1968, 1972, 1973, 1974, 1975, 1976, 1977, 1978, 1979, 1980, 1981, 1982, 1983, 1984, 1985, 1986, 1987, 1992, 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 2004, 2005, 2006, 2007.

Voor Nederland zal het lijstje waarschijnlijk vergelijkbaar zijn: het CBS meldt de cijfers alleen per 5 jaar. Inderdaad, zulke cijfers vergelijken is volstrekt zinloos als je geen rekening houdt met inflatie en groei. [via]

Kaarsen vlak voor kerst fors duurder

zo kopt de Telegraaf een paar dagen gelden.

Kaarsen en theelichtjes worden vanaf maandag peperduur. De prijzen aan de vooravond van de kerstdagen en jaarwisseling gaan met 30 tot soms 65 procent omhoog vanwege de invoering van de Europese importheffing. De verhoging, opgelegd door de Europese Commissie, is het gevolg van de antidumpmaatregelen om de Europese kaarsenfabrikanten tegen spotgoedkope aanbieders uit China te beschermen.

Excuses, maar de verleiding is veel te groot om opnieuw naar deze klassieker van Bastiat te linken (nu in Nederlandse vertaling!). Zie eerder hier.

Deal

Alweer een leuk item bij Nieuwlicht: het programma liet Esther-Mirjam Sent 120 afleveringen van Deal or No Deal analyseren. De conclusie: vrouwen zijn risico-averser en verdienen twee keer zo veel. Vervolgens wordt de conclusie getrokken dat mannen dus ook schuldig zijn aan de kredietcrisis, hetgeen mij ietwat kort door de bocht lijkt. De show staat hier, het item begint op 9:20.

In het programma wordt overigens geen melding gemaakt van de nog veel uitgebreidere analyse van Deal or No Deal die drie Nederlandse en een Amerikaanse econoom al eerder deden en die inmiddels gepubliceerd is in het uiterst prestigieuze American Economic Review.

(Dank aan Bart).